Czy Jezus był Mesjaszem?

Czy można mieć pewność, że Jezus z Nazaretu był Chrystusem, a więc Mesjaszem? Jednym z największych argumentów są starotestamentowe proroctwa, które zapowiadały Mesjasza. Czy zostały wypełnione przez Jezusa?

Alfred Edersheim (1825-1889) był żydowskim uczonym nawróconym na chrześcijaństwo. W swej książce Życie i czasy Mesjasza przedstawił 456 fragmentów Starego Testamentu, a następnie wykazał ich wypełnienie w Nowym Testamencie. Warto przy tym dodać, że ich mesjańskie odniesienie nie wynikało z jego widzimisię ani z chrześcijańskiej interpretacji. Edersheim wziął pod uwagę tylko proroctwa uznawane za mesjańskie w pismach rabinicznych.

Proponuję przyjrzeć się z bliska kilkunastu starotestamentowym zapowiedziom Mesjasza. W ten sposób możemy się przekonać, kim naprawdę był Jezus z Nazaretu. Przy okazji będziemy mogli również stwierdzić, czy biblijne proroctwa mają historyczne wypełnienie, a tym samym — czy Pismo Święte jest wiarygodne.

1. Ale ty, Betlejemie Efrata, najmniejszy z okręgów judzkich, z ciebie mi wyjdzie Ten, który będzie władcą Izraela. Początki Jego od prawieku, od dni zamierzchłych — Księga Micheasza¹.

Proroctwo to — zapisane setki lat przed narodzinami Jezusa — wskazywało na Betlejem w Judei jako miejsce narodzin Mesjasza. Jezus mógł się urodzić w którymkolwiek z przeszło dwóch tysięcy miasteczek i osiedli judejskich, a jednak urodził się w tej niewielkiej mieścinie. Dokładnie tak, jak to zapowiedział wiele wieków wcześniej prorok Micheasz.

2. Nie zostanie odjęte berło od Judy ani laska pasterska spośród kolan jego, aż przyjdzie ten, do którego ono należy, i zdobędzie posłuch u narodów — Księga Rodzaju².

W Izraelu było 12 plemion. Patriarcha Jakub na blisko dwa tysiące lat przed Jezusem zapowiedział, że Mesjasz będzie potomkiem Judy, a więc czwartego z jego dwunastu synów. Tak się stało. Co więcej, w Starym Testamencie była zapowiedź, że Mesjasz urodzi się z linii króla Dawida³. Jezus z Nazaretu był potomkiem Dawida zarówno ze strony Marii⁴, jak i Józefa⁵.

3. Oto ja posyłam mojego anioła [posłańca], aby przygotował drogę przede mną — Księga Malachiasza⁶.

Posłańcem, który przygotował drogę dla Jezusa, był Jan Chrzciciel. Przygotował on ludzi na przyjście Zbawiciela⁷. Jan jako pierwszy Go rozpoznał i na Jego widok rzekł: „Oto Baranek Boży”⁸. Gdy rozpoczęła się mesjańska służba Jezusa, powiedział on skromnie, że wraz z tym jego misja dobiegła końca: „Trzeba, by On wzrastał, a ja żebym się umniejszał”⁹.

4. Wesel się bardzo, córko syjońska! Wykrzykuj, córko jeruzalemska! Oto twój król przychodzi do ciebie, sprawiedliwy on i zwycięski, łagodny i jedzie na ośle, na oślęciu, źrebięciu oślicy — Księga Zachariasza¹⁰.

Słowa te napisał prorok Zachariasz pięćset lat przed Chrystusem. Jezus wjechał do Jerozolimy na oślęciu¹¹. Żaden władca, nawet duchowny Kościoła, nie wyglądał tak skromnie jak On ani nie zachowywał się tak pokornie.

Nawiasem mówiąc, na początku XV wieku do Pragi przybyli dwaj angielscy reformatorzy, którym przywódcy Kościoła zabronili głosić ewangelię publicznie. Wtedy namalowali dwa obrazy, które ustawili w centrum Pragi. Pierwszy przedstawiał Jezusa na osiołku, za którym podążali skromnie odziani uczniowie, a drugi papieża w potrójnej koronie na zdobnym koniu, przed którym kroczyli trębacze, a za nim kardynałowie w bogatych szatach, z drogimi pierścieniami na palcach. Malarze musieli opuścić Pragę, ale ich dzieło przyczyniło się do reformacji w Czechach. Zapowiedziana w proroctwach skromność Jezusa do dziś świadczy o Jego niebiańskim pochodzeniu.

5. Nawet mój przyjaciel, któremu ufałem i który chleb mój jadł, podniósł na mnie piętę — Księga Psalmów¹².

Jezusa zdradził Judasz, jeden z przyjaciół¹³. Jezus, podając mu kawałek chleba w czasie Ostatniej Wieczerzy, powiedział: „Nie mówię o was wszystkich. Ja wiem, których wybrałem; lecz trzeba, aby się wypełniło Pismo: Kto ze Mną spożywa chleb, ten podniósł na Mnie swoją piętę”¹⁴; „To ten, dla którego umoczę kawałek chleba i podam mu. Umoczywszy więc kawałek chleba, wziął i podał Judaszowi, synowi Szymona Iskarioty”¹⁵. Apostoł Piotr powiedział później: „Musiało się wypełnić Pismo, w którym Duch Święty przepowiedział przez usta Dawida o Judaszu, który stał się przywódcą tych, co pojmali Jezusa”¹⁶.

6. Uderz pasterza i będą rozproszone owce — Księga Zachariasza¹⁷.

Nie tylko Judasz zawiódł swojego Mistrza. Pozostali uczniowie też pozostawili Chrystusa samego, kiedy kapłani przyszli ze służbą, aby Go aresztować w ogrodzie Getsemane. W ten sposób wypełniło się starotestamentowe proroctwo, które zapowiadało zachowanie uczniów Mesjasza w obliczu Jego aresztowania.

7. Królowie ziemi powstają i władcy spiskują wraz z nimi przeciw Panu i przeciw Jego Pomazańcowi — Księga Psalmów¹⁸.

Judea była w czasach Jezusa prowincją rzymską, dlatego Żydzi nie mogli wykonywać wyroków śmierci. Ich kapłani spiskowali więc z herodianami i faryzeuszami przeciwko Chrystusowi, wydając Go w ręce namiestnika Rzymu, aby wykonał wyrok śmierci. Poncjusz Piłat widział, że Jezus był niewinny, dlatego chciał od tego umyć ręce. Słysząc, że jest Galilejczykiem, przekazał go Herodowi Antypasowi, ale ten odesłał Go z powrotem, a wtedy wydał Go na śmierć, aby zadowolić liderów izraelskich. W ten sposób przywódcy religijni i świeccy, mimo że zwykle byli do siebie wrogo usposobieni, połączyli się razem w spisku przeciwko Bogu i Jego Mesjaszowi, tak jak zapowiedziano to w psalmie.

8. Znęcano się nad Nim, lecz On znosił to w pokorze i nie otworzył swoich ust, jak jagnię na rzeź prowadzone i jak owca przed tymi, którzy ją strzygą, zamilkł i nie otworzył ust swoich (…). Policzony został pomiędzy przestępców — Księga Izajasza¹⁹.

W trakcie procesu wytoczonego przeciwko Jezusowi w Sanhedrynie bezprawnie Go znieważano, opluwano, policzkowano i bito²⁰, ale Chrystus zachował do samego końca godność²¹. Tak jak zapowiedział prorok Izajasz wiele wieków wcześniej, zaliczono Go między przestępców, gdyż zawisł między dwoma²².

9. Podałem grzbiet mój bijącym i policzki moje rwącym Mi brodę. Nie zasłoniłem mojej twarzy przed zniewagami i opluciem — Księga Izajasza²³.

Jezus wypełnił te proroctwa: „Jeden ze sług, który tam stał, wymierzył Jezusowi policzek”²⁴. Ten tekst tłumaczy się jako uderzenie „w policzek”, ale greckie słowo rhapisma, które pochodzi od rhapis — ‘kij’, oznaczało zwykle uderzenie kijem lub laską.

Poncjusz Piłat nie znalazł w zarzutach kapłanów niczego, za co mógłby ukarać Jezusa. Posłał Go jednak do Heroda Antypasa, którego żołnierze sponiewierali Jezusa²⁵. Później zaś skazał Go na ubiczowanie, aby przypodobać się żydowskim przywódcom. W ten sposób wypełniło się mesjańskie proroctwo: „Podałem grzbiet mój bijącym”²⁶.

10. Wtedy spojrzą na Mnie, na Tego, którego przebodli (…). To są rany, które mi zadano w domu moich przyjaciół — Księga Zachariasza²⁷.

Słowa te wyrzekł sam Bóg. Wypełniły się na krzyżu, do którego Rzymianie przybili dłonie i stopy Jezusa, a także wtedy, kiedy Jego bok przebiła włócznia jednego z żołnierzy wykonujących wyrok²⁸. Żydzi nie stosowali ukrzyżowania, kiedy prorok Zachariasz napisał te słowa. Tak więc było to niezwykłe proroctwo, które jednak znalazło dokładne wypełnienie w śmierci Jezusa z Nazaretu.

11. W pragnieniu moim napoili mnie octem — Księga Psalmów²⁹.

Jednym z ostatnich słów Jezusa na krzyżu było: „Pragnę”³⁰. Palące słońce, utrata krwi na skutek ubiczowania i przebicia kończyn hamowały pracę nerek, powodując odwodnienie organizmu i nieznośne pragnienie. Oprawcy, „włożywszy na pręt hizopu gąbkę nasiąkniętą octem, podali mu do ust”³¹. Ocet był winem zaprawionym goryczą. Roztwór z octu i wody podawano ukrzyżowanemu nie tyle, by zaspokoić jego pragnienie, co dla oszołomienia i uśmierzenia bólu, aby nie krzyczał. Podając go Jezusowi, wypełnili proroctwo zapowiadające agonię Mesjasza.

12. Przebodli ręce i nogi moje, policzyć mogę wszystkie moje kości — Księga Psalmów³².

Jezus mógł zginąć na różne sposoby, na przykład ukamienowany lub zasieczony rózgami. Piłat skazał Go na najgorszy i najbardziej hańbiący rodzaj śmierci, stosowany wobec buntowników i kryminalistów. W ten sposób wypełniła się kolejna mesjańska zapowiedź: „Przebodli ręce i nogi moje”, a także proroctwo Zachariasza: „Wtedy spojrzą na mnie, na Tego, którego przebodli”³³. Słowo „przebodli” odnosiło się w Starym Testamencie do pchnięcia mieczem lub włócznią³⁴. Właśnie po takim ciosie włócznią rzymskiego legionisty z boku Jezusa wypłynęła krew i woda³⁵.

13. A oni się wpatrują, sycą mym widokiem; moje szaty dzielą między siebie i los rzucają o moją suknię — Księga Psalmów³⁶.

Apostoł Jan, sprawozdając o śmierci Jezusa, wskazał na szczegół będący wypełnieniem tego proroctwa: „A gdy żołnierze ukrzyżowali Jezusa, wzięli szaty jego i podzielili na cztery części, każdemu żołnierzowi część, i zwierzchnią suknię. A ta suknia nie była szyta, ale od góry cała tkana. Tedy rzekli jedni do drugich: Nie krajmy jej, rzućmy losy o nią, czyja ma być”³⁷. Powyższe proroctwo implikowało publiczną egzekucję Mesjasza, podczas której ludzie sycili się Jego cierpieniem i Mu urągali³⁸. Tak też było w przypadku śmierci Jezusa na Golgocie³⁹.

14. I Jahwe rzekł do mnie: ‘Wrzuć to garncarzowi, wspaniałą zapłatę, na jaką mnie oszacowali’. I wziąłem trzydzieści srebrników i wrzuciłem garncarzowi w domu Pańskim — Księga Zachariasza⁴⁰.

Zgodnie z tą osobliwą zapowiedzią, 30 srebrników za zdradę Mesjasza miało trafić do świątyni, a z niej w ręce garncarza. Tak się stało. Judasz po śmierci Jezusa poszedł do świątyni, aby oddać kapłanom pieniądze, które mu dali za Jego wydanie. Nie przyjęli ich, gdyż były splamione niewinną krwią. Judasz rzucił więc srebrniki na posadzkę świątyni, a wtedy kapłani uradzili, aby za nie kupić od garncarza pole na cmentarz dla ubogich cudzoziemców⁴¹.

* * *

Henry Liddon, profesor Uniwersytetu Oksfordzkiego, znalazł w Starym Testamencie 332 specyficzne proroctwa mesjańskie⁴². Stopień szczegółowości tych proroctw jest tak wysoki, że nie byłoby możliwe, aby w całych dziejach ludzkości znaleźć osobę, która wypełniłaby choćby osiem z nich. Wszystkie znalazły wypełnienie w osobie i misji Jezusa z Nazaretu.

Peter Stoner, po zbadaniu matematycznego prawdopodobieństwa wypełnienia się zaledwie kilku proroctw mesjańskich w Jezusie z Nazaretu, stwierdził nie bez racji: „Kto nie uznaje w Jezusie zapowiedzianego w Piśmie Świętym Syna Bożego, ignoruje fakt, który ma za sobą więcej dowodów niż jakikolwiek inny fakt na świecie”⁴³.

Alfred Edersheim, inny wykładowca Uniwersytetu Oksfordzkiego, wymienił w swej książce — w oparciu o żydowskie pisma rabiniczne — 456 starotestamentowych zapowiedzi Mesjasza ze Starego Testamentu, które znalazły wypełnienie w życiu, służbie i śmierci Jezusa z Nazaretu⁴⁴.

Nie ma tu przypadku. Jezus z Nazaretu był tym, za kogo się podawał — Synem Bożym i Zbawicielem. Przyjmij Go jako swego jedynego Pana i Zbawiciela. Jak to uczynić? Powiedz Mu własnymi słowami, że jesteś grzesznikiem, który potrzebuje w swoim życiu Zbawiciela. Wyznaj Mu własnymi słowami grzechy, przyjmij przebaczenie i poproś, aby prowadził cię przez resztę życia. Jezus będzie z tobą, aż zobaczysz Go, kiedy przyjdzie powtórnie, aby zabrać zbawionych do siebie.

Jezus obiecał: „Niech się nie trwoży serce wasze. Wierzycie w Boga? I we Mnie wierzcie! W domu Ojca mego jest mieszkań wiele. Gdyby tak nie było, to bym wam powiedział. Idę przecież przygotować wam miejsce. A gdy odejdę i przygotuję wam miejsce, przyjdę powtórnie i zabiorę was do siebie, abyście i wy byli tam, gdzie Ja jestem”⁴⁵. 

Jonatan Dunkel

¹ Mi 5,1. ² Rdz 49,10. ³ Jr 23,5. ⁴ Łk 3,31. ⁵ Mt 1,6.16. ⁶ Ml 3,1. ⁷ Mk 1,1-8. ⁸ J 1,36. ⁹ J 3,30. ¹⁰ Za 9,9. ¹¹ Łk 19,35-38.
¹² Ps 41,10. ¹³ Mt 26,47-48. ¹⁴ J 13,18. ¹⁵ J 13,26. ¹⁶ Dz 1,16. ¹⁷ Za 13,7. ¹⁸ Ps 2,2. ¹⁹ Iz 53,7.12. ²⁰ Mt 26,67. ²¹ Mt 27,12. ²² Mt 27,38. ²³ Iz 50,6. ²⁴ J 18,22-23. ²⁵ Łk 23,4-11.
²⁶ Iz 50,6. ²⁷ Za 12,10; 13,6. ²⁸ J 19,34. ²⁹ Ps 69,22. ³⁰ J 19,28. ³¹ J 19,28-29. ³² Ps 22,17-18. ³³ Za 12,10. ³⁴ Lb 25,8; Sdz 9,54. ³⁵ J 19,34. ³⁶ Ps 22,18-19. ³⁷ J 19,23-24.
³⁸ Ps 22,18. ³⁹ Mk 15,29-32. ⁴⁰ Za 11,13. ⁴¹ Mt 27,5-7. ⁴² Floyd Hamilton, The Basis of Christian Faith, s. 160. ⁴³ Peter W. Stoner, Robert C. Newman, Science Speaks, s. 112. ⁴⁴ Alfred Edersheim, The Life and Times of Jesus the Messiah, s. 163, 710-741. ⁴⁵ J 14,1-3.