Kościół Adwentystów Dnia Siódmego jest chrześcijańską wspólnotą typu protestanckiego. Jego charakterystyczna nazwa podkreśla trzy istotne elementy religijno-ideowe.
Po pierwsze, słowo „Kościół” wskazuje na eklezjalny charakter tej wspólnoty wyznaniowej. Po drugie, słowo „adwentyści”, od łacińskiego adventus — ‘przyjście’, wskazuje na ewangeliczną wiarę w powtórne i chwalebne przyjście Jezusa Chrystusa przy końcu czasów, czyli na drugi adwent. I po trzecie, słowa „dnia siódmego” wskazują na poszanowanie biblijnego Dekalogu oraz święcenie siódmego dnia tygodnia, czyli chrześcijańskiej soboty.
Geneza i stan obecny
Adwentyzm wywodzi się ideowo z czasów apostolskich oraz ogólnochrześcijańskiego i reformacyjnego dziedzictwa wiary. Historycznie wyłonił się z przebudzenia religijnego o charakterze mesjanistyczno-eschatologicznym związanego z oczekiwaniem na powrót Chrystusa w roku 1844. Przebudzenie to zainicjowane zostało już pod koniec XVIII wieku w Europie przez księdza jezuitę Emanuela Lacunzę (1721-1801). W pierwszej połowie XIX wieku w Ameryce Północnej rozwinął je do postaci ruchu międzywyznaniowego baptystyczny pastor William Miller. Oto korzenie adwentyzmu dnia siódmego.
Do Europy idee adwentystyczne przyniósł z Ameryki w roku 1864 syn polskiej ziemi pastor Michał Belina-Czechowski (1818-1876), były ksiądz franciszkański, wybitny teolog, a wcześniej jeszcze szlachcic i uczestnik ruchów narodowo-wyzwoleńczych w kraju i na obczyźnie. Zapoczątkowany wówczas w Szwajcarii przez naszego rodaka adwentyzm przeniknął do różnych krajów Europy, a okrężną drogą, przez Rosję, także na ziemie polskie.
Obecnie Kościół adwentystyczny prowadzi swą działalność posłanniczą w 212 krajach świata i ma ponad 20 milionów wiernych ochrzczonych, gromadzących się w 83 tysiącach zborów (parafii). Utrzymuje liczne instytucje oświatowo-wychowawcze, misyjne, zdrowotne, charytatywne i wydawnicze.
W Polsce
Pierwszy ośrodek adwentyzmu w Polsce powstał w roku 1888 w Żarnówku na Wołyniu. W następnych latach powstały zbory w różnych regionach wszystkich ziem polskich.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w roku 1921 nastąpiło scalenie polskiego adwentyzmu i zorganizowanie ogólnokrajowego Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego na ziemiach ojczystych. Pierwszą siedzibą Kościoła była Bydgoszcz, a od 1931 roku Warszawa. W tym samym roku powstało wydawnictwo kościelne, a w roku 1926 seminarium duchowne.
Wraz z wybuchem drugiej wojny światowej adwentyści znaleźli się wraz z całym narodem pod okupacją niemiecką i sowiecką, pełniąc w trudnych warunkach swe posłannictwo, a wielu z nich cierpiało i zginęło w hitlerowskich obozach zagłady, stalinowskich łagrach, a nawet w Katyniu.
Po wojnie nastąpiła odbudowa Kościoła. W roku 1946 Kościół uzyskał prawne uznanie. Dalsze lata — w miarę poszerzania się obszaru wolności i swobód obywatelskich — cechowały się wielokierunkowym rozwojem Kościoła, jego struktur i działalności.
W roku 1995 Sejm uchwalił ustawę o stosunku państwa do Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Rzeczypospolitej Polskiej. Taką indywidualną regulację sytuacji prawnej i majątkowej w randze ustawy posiada obecnie w Polsce jedynie 15 na 180 prawnie uznanych związków wyznaniowych.
Doktryna wiary
Adwentyści wierzą w Jedynego Boga, w Trójcy Osób, zbawczą misję Chrystusa i odrodzeńczy wpływ Ducha Świętego oraz Pismo Święte jako jedyną regułę wiary i życia, w biblijną eschatologię (naukę o rzeczach ostatecznych), w tym w powtórne przyjście Chrystusa przy końcu czasów i odnowę świata, a także w moralność opartą na Dekalogu i Ewangelii. Wierzą, że Maria była matką Chrystusa i ciągle jest godnym naśladowania wzorem w zakresie opisanym przez Ewangelie. Wierzą w powszechne kapłaństwo wiernych oraz ewangeliczne, nauczycielskie, uświęcające i prorocze posłannictwo Kościoła, a także w duchowy i świecki porządek świata.
Dwa najważniejsze obrzędy w adwentyzmie to chrzest i Wieczerza Pańska. Chrzest udzielany jest w wieku dojrzałości duchowej przez całkowite zanurzenie w wodzie. Wieczerza Pańska występuje pod dwiema postaciami symbolizującymi ciało i krew Pańską i towarzyszy jej wiara w szczególną duchową obecność Chrystusa wśród wiernych podczas tego obrzędu.
Jako dzień święty Kościół obchodzi sobotę, od zachodu słońca w piątek do zachodu słońca w sobotę, tak jak w Biblii. Zwraca uwagę na znaczenie zdrowego stylu życia, w tym niepicie alkoholu, niepalenie tytoniu, nieużywanie narkotyków i niespożywanie niezdrowych pokarmów. Adwentyzm określa człowieka jako niepodzielną jedność ciała i umysłu, zaś ciało ludzkie jako „świątynię Ducha Świętego”, a nie „więzienie duszy”. Kościół wskazuje na powagę czasów, w których żyjemy, lecz nigdy nie wyznaczał i nie wyznacza żadnych dat końca świata i takim praktykom jest zdecydowanie przeciwny.
W Kościele udziela się ślubów, przeprowadza się pogrzeby, ordynuje pastorów, uroczyście błogosławi dzieci, poświęca domy modlitwy oraz celebruje różne inne obrzędy religijne.
W odniesieniu do społeczeństwa Kościół zwraca uwagę na godność osoby ludzkiej, prawa człowieka, w tym wolność religii i przekonań, dostojeństwo małżeństwa i rodziny, etos pracy człowieka, zasadę równości. Kościół głosi poszanowanie władz świeckich oraz stoi na stanowisku przyjaznego rozdziału Kościoła i państwa, obejmującego ich współdziałanie dla dobra człowieka.
Organizacja
Kościół adwentystyczny hołduje apostolskiej idei powszechnego kapłaństwa wierzących i posiada ustrój przedstawicielski, w którym wszystkie jego władze, jednoosobowe i kolegialne, pochodzą z wyborów.
Lokalne zbory łączą się w diecezje, a te w Kościoły krajowe, które tworzą ogólnoświatowy Kościół, kierowany przez Radę Naczelną, zwaną Komitetem Wykonawczym Generalnej Konferencji Kościoła, oraz regionalne wydziały Generalnej Konferencji Kościoła. Najwyższą władzą kościelną w Polsce jest Zjazd Kościoła, a na świecie — Zjazd Generalnej Konferencji. Fundusze związane z posłannictwem religijno-moralnym Kościoła i utrzymaniem pastorów pochodzą z dobrowolnych ofiar wiernych.
Pastorów adwentystycznych nie obowiązuje celibat ani noszenie szat liturgicznych, a posługi religijne (chrzty, śluby, pogrzeby) są bezpłatne i należą do ich duszpasterskich obowiązków. Kadry duchowne Kościół przygotowuje w Wyższej Szkole Teologiczno-Humanistycznej im. Michała Beliny-Czechowskiego i Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej oraz w zagranicznych uczelniach adwentystycznych. W Kościele występuje szeroko rozbudowany apostolat świeckich przejawiający się aktywną służbą zwykłych wiernych w ich zborach.
Posłannictwo
Adwentyzm rozwija następujące kierunki swej misji posłanniczej: po pierwsze — działalność religijno-kultową i duszpastersko-katechetyczną (mającą na celu zaspokajanie potrzeb religijnych wiernych, w tym dzieci i młodzieży), po drugie — działalność ewangelizacyjną (mającą na celu uroczyste zwiastowanie ewangelii), po trzecie — działalność moralno-społeczną, obejmującą m.in. wychowanie, oświatę, zdrowie i przeciwdziałanie patologiom społecznym, ekologię, służbę charytatywno-opiekuńczą, duszpasterstwo więzienne i szpitalne, popularyzację praw człowieka, w tym wolności sumienia i wyznania, sprawy pokoju oraz współpracy wśród ludzi i narodów, a także propagowanie światopoglądowego pluralizmu.
W tym celu Kościół utrzymuje domy modlitwy, tworzy instytucje i organizacje, prowadzi działalność wydawniczą, nadaje audycje w Polskim Radio i internecie, urządza zebrania i konferencje, kształci duchownych i uczestniczy w życiu publicznym. Kierownictwo Kościoła utrzymuje przyjazne relacje z innymi wyznaniami, w tym z Kościołem rzymskokatolickim i Kościołami Polskiej Rady Ekumenicznej (mimo że Kościół adwentystyczny w Polsce nie jest członkiem tej organizacji). Kościół rozwija również liczne formy współdziałania z wieloma organizacjami społeczno-kulturalnymi. Utrzymuje też stałe kontakty duszpasterskie z liczną Polonią adwentystyczną, która pielęgnuje polskie tradycje adwentystyczne i narodowe.
Członkostwo
Osoby, które pragną być adwentystami dnia siódmego, przyjmują świadomie biblijny chrzest przez zanurzenie w wodzie w imię Ojca, Syna i Ducha Świętego. Chrzest ten poprzedzony jest czasem przygotowania i polega na poznawaniu zasad wiary, których naucza Pismo Święte, na uczestnictwie w życiu Kościoła, a także rozmowach z pastorem zboru. Podczas chrztu ma miejsce ustne wyznanie wiary, jakie składa katechumen (osoba chrzczona). Osoby wcześniej ochrzczone w innych Kościołach chrztem biblijnym w wieku świadomym w imię Ojca, Syna i Ducha Świętego są przyjmowane do Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego na podstawie ustnego wyznania wiary poprzedzonego nauczaniem podstawowych biblijnych zasad wiary.
Stan posiadania
Kościół adwentystów w Polsce tworzy około sześciu tysięcy wiernych ochrzczonych, nie licząc dzieci i młodzieży gromadzących się w zborach trzech diecezji. Siedzibą Diecezji Wschodniej jest Warszawa, Diecezji Zachodniej — Poznań, a Diecezji Południowej — Kraków. Kościół prowadzi też różne instytucje, m.in.: Wyższą Szkołę Teologiczno-Humanistyczną w Podkowie Leśnej, w Warszawie Wydawnictwo „Znaki Czasu”, Ośrodek Radiowo-Telewizyjny „Głos Nadziei”, Chrześcijańską Służbę Charytatywną i Korespondencyjną Szkołę Biblijną, zaś w Bielsku-Białej Dom Opieki „Samarytanin”. Siedziba władz naczelnych Kościoła mieści się w Warszawie przy ul. Foksal 8. Więcej o Kościele można się dowiedzieć z jego strony internetowej: www.adwent.pl lub pod numerem telefonu: 22-31-31-431.
Zachariasz Łyko, Mirosław Harasim
