Podczas swej pierwszej podróży apostoł Paweł odwiedził Cypr oraz krainy obecnej Azji Mniejszej: Pamfilię, Pizydię, Likaonię. Apostoł spotkał się z zainteresowaniem, ale też wrogością i prześladowaniem.
Pierwszą podróż misyjną (lata 45-49) Paweł, Barnaba i Jan Marek rozpoczęli w Antiochii Syryjskiej, skąd udali się na Cypr. O ich działalności na wyspie Afrodyty pisałem w numerze 11/2017. Przemierzyli Cypr i popłynęli do Azji Mniejszej, która dziś należy do Turcji. Pierwszym miejscem, gdzie prowadzili działalność misyjną, była miejscowość Perge, w której znajdowała się, podobnie jak w Efezie, świątynia Artemidy. Potem udali się do Antiochii Pizydyjskiej, gdzie była żydowska diaspora. Tam zostali poproszeni w synagodze o odczytanie tekstów biblijnych i wykład Słowa Bożego. Paweł w skrócie przypomniał historię narodu żydowskiego i skoncentrował się na ukrzyżowaniu Jezusa, obwieszczając zbawienie w Synu Boga. Powiedział m.in.: „Każdy, kto uwierzy, jest przez Niego usprawiedliwiony ze wszystkich [grzechów], z których nie mogliście zostać usprawiedliwieni w Prawie Mojżeszowym”1. Przemówienie Pawła sprawiło, że wielu Żydów, jak i prozelitów zostało chrześcijanami. W następny szabat zebrało się niemal całe miasto, aby słuchać Słowa Bożego. Gdy Żydzi zobaczyli tłumy, ogarnęła ich zazdrość, co zaowocowało relegowaniem apostołów z miasta.
Paweł i Barnaba, po wyrzuceniu ich z Antiochii Pizydyjskiej, udali się do frygijskiego miasta Ikonium, które dziś jest tureckim miastem Konya. „W Ikonium weszli tak samo do synagogi żydowskiej i przemawiali, tak że wielka liczba Żydów i pogan uwierzyła. Ale ci Żydzi, którzy nie uwierzyli, podburzali i źle usposobili pogan wobec braci. Pozostali tam dość długi czas i nauczali odważnie, ufni w Pana, który potwierdzał słowo swej łaski cudami i znakami, dokonywanymi przez ich ręce. I podzielili się mieszkańcy miasta: jedni byli z Żydami, a drudzy z apostołami. Gdy jednak dowiedzieli się, że poganie i Żydzi wraz ze swymi władzami zamierzają ich znieważyć i ukamienować, uciekli do miast Likaonii: do Listry i Derbe oraz w ich okolice, i tam głosili Ewangelię”2.
Listra znajdowała się 30 kilometrów na zachód od Ikonium. Była to kolonia rzymska założona przez Oktawiana Augusta. Tam apostołów spotkała niezwykła przygoda, tak opisana w Biblii: „W Listrze mieszkał pewien człowiek o bezwładnych nogach, kaleka od urodzenia, który nigdy nie chodził. Słuchał on przemówienia Pawła; ten spojrzał na niego uważniei widząc, że ma wiarę potrzebną do uzdrowienia, zawołał głośno: «Stań prosto na nogach!» A on zerwał się i zaczął chodzić. Na widok tego, co uczynił Paweł, tłumy zaczęły wołać po likaońsku: «Bogowie przybrali postać ludzi i zstąpili do nas!». Barnabę nazywali Zeusem, a Pawła Hermesem, gdyż głównie on przemawiał. A kapłan Zeusa, który miał świątynię przed miastem, przywiódł przed bramę woły i przyniósł wieńce, i chciał razem z tłumem złożyć ofiarę. Na wieść o tym apostołowie, Barnaba i Paweł, rozdarli szaty i rzucili się w tłum, krzycząc: «Ludzie, dlaczego to robicie! My także jesteśmy ludźmi, podobnie jak wy podlegamy cierpieniom. Nauczamy was, abyście odwrócili się od tych marności do Boga żywego, który stworzył niebo i ziemię, i morze, i wszystko, co w nich się znajduje. Pozwolił Onw dawnych czasach, że każdy naród chodził własnymi drogami, ale nie przestawał dawać o sobie świadectwa czyniąc dobrze. Zsyłał wam deszcz z nieba i urodzajne lata, karmił was i radością napełniał wasze serca». Tymi słowami ledwie powstrzymali tłumy od złożenia im ofiary. Tymczasem nadeszli Żydzi z Antiochii i z Ikonium. Podburzyli tłum, ukamienowali Pawła i wywlekli go za miasto, sądząc, że nie żyje. Kiedy go jednak otoczyli uczniowie, podniósł sięi wszedł do miasta, a następnego dnia udał się razem z Barnabą do Derbe”3. To, co zrobiono Pawłowi, pozostało dla niego bolesnym wspomnieniem do końca życia, o czym pisze w Drugim Liście do Tymoteusza 3,11.
W Derbe, najdalej wysuniętym punkcie tej podróży, głosili ewangelię i pozyskali wielu wyznawców, po czym wrócili do Listry, do Ikonium i do Antiochii, a to już były wizyty duszpasterskie w zborach, które uprzednio założyli. Potem przeszli przez Pizydię i przybyli do Pamfilii. Nauczali w Perge, zeszli do Attalii, a stamtąd odpłynęli do Antiochii4. Jak zatem widać z tego opisu biblijnego, z Derbe postanowili wrócić tą samą drogą, którą przyszli, umacniając założone kościoły chrześcijańskie. Głosili ewangelię także w miejscach, które pominęli w drodze do Derbe. Byli m.in. w Attalii (współczesna Antalya w Turcji), portowym mieście na wybrzeżu Pamfilii.
Bernard Koziróg
[Lid dodany przed redakcję].
1 Dz 13,39. Ten i kolejne cytaty biblijne pochodzą z Biblii Tysiąclecia. 2 Dz 14,1-7. 3 Dz 14,8-20. 4 Zob. Dz 14,21-26.