Nowa piramida żywienia

1057

Ruch fundamentem, warzywa deklasują zboża, mięso i tłuszcze na szarym końcu, słodycze poza piramidą. Teraz nazywa się Piramidą Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej. Bo ruch — nowość w stosunku do poprzedniej piramidy — jest jej fundamentem.

Wysiłek fizyczny powoduje wydzielanie korzystnych dla zdrowia substancji i wpływa na przemianę materii; działa podobnie jak cenne składniki pokarmowe, wchodzi z nimi w korzystne interakcje — wyjaśnia prof. Mirosław Jarosz, dyrektor Instytutu Żywności i Żywienia. Może to być każdy rodzaj aktywności: bieganie, jazda na rowerze, spacery czy wchodzenie po schodach. Byle regularny, najlepiej 30-45 minut dziennie.

Warzywa zajęły pierwszą pozycję wśród produktów spożywczych. Razem z owocami wyparły z podium zboża, które teraz znalazły się na drugim miejscu wśród pokarmów. „Ostatnie badania wskazują ponad wszelką wątpliwość, że warzywa i owoce powinny być podstawą naszego żywienia, a nie jak wcześniej sądzono, produkty zbożowe — tłumaczy prof. Jarosz. — Dostarczają one wielu bezcennych składników mineralnych i witamin, co w istotny sposób zmniejsza zachorowalność oraz umieralność na choroby układu krążenia, cukrzycę czy nowotwory”. Warzywa i owoce powinny stanowić co najmniej połowę tego, co jemy. Ważne są też proporcje — według zaleceń trzy czwarte powinny stanowić warzywa, a jedną czwartą owoce. Niepokoić powinno, że od sześciu lat w Polsce spada spożycie warzyw i owoców.

Dopiero na piątym miejscu znalazły się produkty mięsne, które powinny być jedynie dodatkiem do warzyw (w tym roślin strączkowych) oraz produktów zbożowych. Czerwone mięso oraz wędliny zostały niedawno uznane przez Światową Organizację Zdrowia za kancerogenne.

Na ostatnim miejscu, czyli na szczycie piramidy postawiono tłuszcze, których udział w diecie należy ograniczyć, szczególnie tłuszczów zwierzęcych. Od 1992 roku spożycie tłuszczów zwierzęcych w Polsce spada, ale jednocześnie trzykrotnie wzrosła konsumpcja tłuszczów roślinnych, co zdaniem prof. Jarosza przyczyniło się do wzrostu nadwagi i otyłości.

W nowej piramidzie zabrakło miejsca dla cukru, słodyczy i słodzonych napojów — należy ich bezwzględnie unikać i zastępować orzechami oraz owocami.

Po raz pierwszy pojawiły się natomiast zioła. Mają wspomóc ograniczenie spożycia soli, która zwiększa ryzyko zawału serca, udaru mózgu i raka żołądka.

K.S.