Łaska jest niezasłużoną przysługą i miłością Boga. Pomiędzy prawem Bożym a łaską Bożą nie ma konfliktu. Są tacy, którzy twierdzą inaczej — że jeśli jesteśmy pod łaską, to prawo Boże nas nie obowiązuje. Kto ma rację?
Kto pierwszy — wbrew swoim uczynkom — doświadczył niczym niezasłużonej łaski?
„I wziął Pan Bóg człowieka i osadził go w ogrodzie Eden, aby go uprawiał i strzegł. I dał Pan Bóg człowiekowi taki rozkaz: Z każdego drzewa tego ogrodu możesz jeść, ale z drzewa poznania dobra i zła nie wolno ci jeść, bo gdy tylko zjesz z niego, na pewno umrzesz. (…) Adam przeżył dziewięćset trzydzieści lat i umarł” (Rdz 2,15-17; 5,5).
Jacy inni starotestamentowi patriarchowie czy prorocy, żyjący przecież pod prawem Bożym, pisali o łasce i doświadczali jej?
„Ale Noe znalazł łaskę w oczach Pana” (Rdz 6,8). „Błogosławiony Pan, Bóg pana mojego Abrahama, który nie odmówił panu mojemu łaski i wierności swej! (…) Wtedy ukazał mu się Pan i rzekł: (…) Abraham był posłuszny głosowi mojemu i strzegł tego, co mu poleciłem, przykazań moich, przepisów moich i praw moich” (Rdz 24,14; 26,2.5). „Psalm Dawidowy. Łaskę i prawo opiewać będę; Tobie, Panie, grać będę” (Ps 101,1).
Z jakimi cechami Boga kojarzona jest łaska już od czasów starotestamentowych?
„Miłosierny i łaskawy jest Pan, cierpliwy i pełen dobroci” (Ps 103,8). „Rozdzierajcie swoje serca, a nie swoje szaty, i nawróćcie się do Pana, swojego Boga, gdyż On jest łaskawy i miłosierny, nierychły do gniewu i pełen litości, i żal mu karania!” (Jl 2,13).
Ale nawet w tym kontekście łasce Bożej towarzyszy Boża sprawiedliwość, czyli postępowanie zgodne z prawem. Łaska i prawo idą ze sobą w parze.
„Światło świeci prawym w ciemności, On jest łaskawy, miłosierny i sprawiedliwy (…). Łaskawy i sprawiedliwy jest Pan, litościwy jest nasz Bóg” (Ps 112,4; 116,5). „A okazuję łaskę do tysiącznego pokolenia tym, którzy mnie miłują i przestrzegają moich przykazań” (Wj 20,6). „I dlatego Pan czeka, aby wam okazać łaskę, i dlatego podnosi się, aby się nad wami zlitować, gdyż Pan jest Bogiem prawa” (Iz 30,18). „On miłuje sprawiedliwość i prawo; pełna jest ziemia łaski Pana” (Ps 33,5).
Jaki zasięg ma łaska Boża?
„Ukazała się bowiem łaska Boga, która niesie zbawienie wszystkim ludziom” (Tt 2,11). „Wysławiajcie Pana, albowiem jest dobry, albowiem na wieki łaska jego” (1 Krn 16,34).
Czy tęsknota za łaską jest przeciwna pragnieniu przestrzegania prawa?
„Postąp ze sługą twoim według łaski swojej i naucz mnie ustaw swoich! (…) Zważ, że kocham ustawy twoje, Panie, ożywiaj mnie według łaski swojej!” (Ps 119,124.159).
Jak różnie może przejawiać się łaska?
„Odpuść przeto winę tego ludu według wielkości twojej łaski (…)” (Lb 14,19). „Odwróć się, Panie, ratuj duszę moją, zbaw mnie przez łaskę swoją! (…) Toteż Ty, Panie, nie odmawiaj mi litości swojej; łaska i wierność twoja niechaj mnie zawsze strzegą! (…) Gdy sprawiedliwy mnie karze, to jest to łaska, a gdy mnie karci, to jest to jak wyborny olej na głowę” (Ps 6,5; 40,12; 141,5).
Jak działa łaska? Kiedy jest skuteczna w życiu człowieka?
„Albowiem łaską zbawieni jesteście przez wiarę, i to nie z was: Boży to dar; nie z uczynków, aby się kto nie chlubił” (Ef 2,8-9). „Ale teraz jawną się stała sprawiedliwość Boża niezależna od Prawa, poświadczona przez Prawo i Proroków. Jest to sprawiedliwość Boża przez wiarę w Jezusa Chrystusa dla wszystkich, którzy wierzą. Bo nie ma tu różnicy: wszyscy bowiem zgrzeszyli i pozbawieni są chwały Bożej, a dostępują usprawiedliwienia darmo, z Jego łaski, przez odkupienie które jest w Chrystusie Jezusie” (Rz 3,21-24 BT).
Skoro pomimo grzechu możemy dzięki wierze być w oczach Bożych uznani za sprawiedliwych, a więc dostąpić łaski, to czy przestrzeganie prawa Bożego jest jeszcze potrzebne?
„Sądzimy bowiem, że człowiek osiąga usprawiedliwienie przez wiarę, niezależnie od pełnienia nakazów Prawa. (…) Czy więc przez wiarę obalamy Prawo? Żadną miarą! Tylko Prawo właściwie ustawiamy” (Rz 3,28.31). „Jeśli mnie miłujecie [Jezusa], przykazań moich przestrzegać będzie” (J 14,15). „Tu się okaże wytrwanie świętych, którzy przestrzegają przykazań Bożych i wiary Jezusa” (Ap 14,12).
A.S.